به طور کلی، برای تمامی محیط‌ها قانون وجود دارد، چه اداره‌ای کوچک، چه کارخانه‌ای بزرگ یا چه یک کشور، قانون است که یک محیط را می‌سازد. قانون باعث پیشرفت می‌شود، اما این پیشرفت را در سایه بایدها و نبایدها قرار می‌د‌هد. کشور عمان نیز در سال‌های اخیر به رشد و موفقیت‌های اقتصادی و مدنی زیادی دست یافته است. باید دید که چه بندها و موضوعاتی در قانون اساسی عمان گنجانیده شده که این پیشرفت‌ها را طی سالیان اخیر بدست آورده است.
قانون اساسی عمان
قانون اساسی، برای عمان یک الگو و نظم قانونی را به وجود آورده است. اساس این قانون، بر مبنای حکومت و مردم تدوین شده است. قانون اساسی عمان در سال 1996 بر اساس شریعت اسلامی تدوین شده است و تمامی این اقدامات توسط سلطان قابوس ابن سعید انجام شده است.
سلطان قابوس معروف‌ترین پادشاه عمان بود.
اما در این قانون به چیزهایی اشاره شده است.
- ساختار و چگونگی مجمع عمان
- روش‌های برگزاری انتخابات
- اداره امور قضایی
- دسترسی به عدالت
5 بخش مادر، در قانون اساسی عمان
عمان از 5 بخش مهم در قانون اساسی تشکیل شده است و هر کدام از این بخش‌ها، چندین اصل و ماده را در بر می‌گیرند که این موارد به شرح زیر هستند.
کشور و نظام حکومتی عمان
بخش اول 12 اصل را در بر می‌گیرد.
اصل(1)
کشور سلطنتی عمان کاملا مستقل است و اختیار تام سرزمینی را دارد، همچنین پایتخت این کشور مسقط است.
اصل(2)
قانون این کشور بر اساس شریعت اسلام است و دین رسمی این کشور نیز اسلام است.
اصل(3)
زبان رسمی عمان، عربی است.
اصل(4)
پرچم، نشان‌ها و المان‌ها و سرود ملی بر اساس قانون به تصویب می‌رسد.
اصل(5)
حکومت سلطنتی عمان موروثی است و کسی که به عنوان فرمانروا انتخاب می‌شود، باید مرد باشد. همچنین کسی که به عنوان سلطان انتخاب می‌شود باید از نسل سلطان ترکی بن سعید بن سلطان باشد.
اصل(6)
اگر فرمانروایی کشور به شخصی زیر 21 سال برسد، اختیارات سلطان توسط شورای قیمومیت اعمال می‌شود، شورای قیمومیت توسط سلطان پیشین تعیین می‌شود. این شورا بر اساس دستور سلطان، اساسنامه طرح می‌کند.
اصل(7)
ولیعهد قبل از رسیدن به فرمانروایی باید وظایف خود را بداند و در برابر سلطان، سوگند وفاداری یاد کند.
اصل(8)
اگر اختیارات سلطان به هر دلیلی، اخذ شود، ولیعهد باید به اداره امور کشور بپردازد.
اصل(9)
خاندان سلطنتی دارای شورایی به نام شورای خاندان سلطنتی است، این شورا سازماندهی و تعیین اختیارات اعضا را در نظر می‌گیرد و فرمان سلطنتی صادر می‌کند.
اصل(10)
سلطان باید در مجلس عمان و در حضور شورای خاندان سلطنتی، سوگند یاد کند، متن سوگند نامه به شرح زیر است.
به خداوند بزرگ سوگند یاد می‌کنم که به قانون اساسی حکومت و تمامی قوانین احترام بگذارم و از منافع و آزادی شهروندان پاسداری کنم و از استقلال و تمامیت ارضی عمان حفاظت کنم.
اصل(11)
تا زمانی که سلطان بر تخت سلطنت بنشیند، دولت اداره کشور را به دست می‌گیرد.
اصل(12)
نظام کشور بر پایه عدالت، شورا و برابری است، بر این اساس مردم حق مشارکت در مسائل عمومی را دارند.
سیاست و حکومت عمان
این بخش 5 اصل مهم را در بر می‌گیرد.
- اصول سیاسی
- اصول اقتصادی
- اصول اجتماعی
- اصول امنیتی
- اصول فرهنگی
1.اصول سیاسی
به طور معمول این اصل بر روی استقلال و امنیت و توسعه اقتصادی اشاره می‌کند.
اصل(13)
اصول سیاسی: همکاری‌های مستمر و ادامه دار بودن این روابط بین کشورها، بر اساس رفتار متقابل آن کشور در نظر گرفته می‌شود. همچنین آن کشور نیز باید به رسمیت شناخته شده باشد و دارای صلح و امنیت با بقیه کشورها باشد.
اصل(14)
توسعه اقتصاد: حکومت، فعالیت اقتصادی را بر اساس عدالت اجتماعی آزاد گذاشته است و باعث شده است تا فعالیت‌های دولت و بخش خصوصی در مسیر توسعه عمان قرار بگیرد. فرصت‌های شغلی و فعالیت‌های اقتصادی برای پیشرفت جامعه و از بین بردن فقر به وجود می‌آید و این موارد به بر اساس قانون پیشرفت می‌کنند. همچنین دولت در اکثر مواقع، زمینه‌های سرمایه گذاری را بیشتر می‌کند تا مردم در سرمایه گذاری تشویق بشوند.
منابع طبیعی: منابع طبیعی عمان در اختیار حکومت است، در نتیجه حفاظت و بهره برداری از این منابع، توسط دولت صورت می‌گیرد.
اصل(15)
اصول اجتماعی:حکومت عمان عدالت، برابری و ساخت فرصت برای تمامی مردم را در نظر گرفته است. این اصل خانواده را اصلی‌ترین بنیان خانواده و دین می‌داند و حکومت اهمیت ویژه‌ای بر روی این مسئله دارد. قانون عمان از حقوق زن و مرد دفاع می‌کند و از کودکان و جوانان نیز حمایت می‌کند.
اصل(16)
اصول فرهنگی: آموزش برای تمام مردم یک حق مسلم است، چرا که یادگیری و تحصیل باعث می‌شود تا هویت ملی شکل بگیرد و مفاهیم شهروندی را به خوبی یاد بگیرند.
اصل(17)
اصول امنیتی: صلح برای عمان یک هدف است و امنیت کشور، بسته به تمامی شهروندان است. قانون در این بین تمامی فعالیت‌ها و وظایف نیروهای نظامی عمان را تعیین می‌کند، در نتیجه این قانون، حکومتی یکپارچه و امن به وجود می‌آید.
حقوق و وظایف عمومی
اصل(18)
زندگی و مهم شمرده شدن سهم هر انسان است و کشور باید به آن احترام بگذارد.
اصل(19)
قانون تابعیت عمانی را نتظیم می‌کند و لغو آن در اختیار و توانایی قانون نیست.
اصل(20)
اخراج، تبعید یا جلوگیری از بازگشت شهروند عمانی به کشور، جایز نیست.
اصل(21)
تمامی شهروندان در عمان، از نظر قانون در یک سطح هستند و تبعیضی در بین جنسیت، اصالت، رنگ، زبان، دین و ملیت وجود ندارد.
اصل(22)
حکومت موظف است تا امنیت و آرامش را برای شهروندان و مهاجران ایجاد کند.
اصل(23)
آزادی حق تمامی مردم جامعه است، دستگیری، تفتیش، بازداشت یا ایجاد محدودیت برای افراد، ممنوع است، اما اگر فرد مرتکب جرم شده باشد، باید بر اساس قانون مجازات شود.
اصل(24)
بازداشت یا حبس باید در مکان‌های تمیز و قانونی صورت گرفته باشد.
اصل(25)
هیچ فردی نباید تحت شکنجه مادی و معنوی باشد، که می‌تواند به صورت رفتارهای تحقیرآمیز باشد. قانون برای فرد هنجارشکن مجازات تعیین کرده است و آن فرد باید طبق شواهد و موجودات، محاکمه شود.
اصل(26)
قانون جرم و مجازات را تعیین می‌کند و اعمالی که در عرف و جامعه ناپسند باشد، دارای مجازات است. قانون در این باره تصمیم می‌گیرد و مجازات را تعیین می‌کند.
جمع‌بندی
به صورت کلی، زندگی در جامعه امروزه عمان، بسیار با نظم است، نظم امروزه این کشور مدیون قانون اساسی عمان است، این قانون اساسی به عنوان یک راهنما و بازدارنده عمل می‌کند و باعث می‌شود تا مردم بر اساس حد و مرزها در کنار یک دیگر زندگی کنند.
